Espainiako II. Errepublikako 500 pezetakoa

JOXE LUIX AGIRRETXE MITXELENA

Espainiako II. Errepublikak Euskal Herriarekin izan zituen loturak aspalditik ditugu ezagunak. Lotura sendo eta izatez erabakigarri diruditenak batzuk, Eibarko herriak duena kasu, eta, axalekoagoak, ezkutuan edo oharkabean igaro direnak beste batzuk, gure herriak izan zuena, esate baterako.

1931ko apirilaren 14an aldarrikatutako Errepublika berriak lehen diru jaulkitzea egin zuen hil bereko 25ean, San Marko egunez, alegia. Jaulki zituen diru-paperen artean, 500 pezetako billeteari erreparatzen badiogu, gure herriarekin lotura zuzena duela ohartuko gara. Bai, halaxe da. 500 pezetako hark Juan Sebastian Elcano itsasgizon getariar handiaren irudia zeraman aurreko aldean. Atzeko aldean, berriz, Elias Salaberria pintorearen lan baten irudia zeraman; “La ofrenda de Elcano” margolanaren irudia, hain zuzen ere.

DSC02264

Fotografia: Lezoko Portua.

DSC02265

Fotografia: Lezoko Portua.

Elias Salaberriak 1922an egin zuen “La ofrenda de Elcano” izeneko lana, getariarraren balentriaren 400. urteurrena betetzen zela gogorarazteko.

Historiako pasarte honek, besteak beste, garai hartan pintore lezoarrak zuen aitortzaren eta itzalaren berri ematen digu, goreneko mailan zegoen haren ibilbidea, bistan denez.

Horratx, zeharkakoa bada ere, gure herriaren eta Espainiako II. Errepublikaren arteko lotura “ekonomikoa”.